Een tijdje geleden stond er in het NRC een artikel over de ergste jeukwoorden. Want: ‘Japke-d. Bouma ontdekte dat zelfs ‘communicatieprofessionals’ een afkeer hebben van jargon.’
Op 7: de ‘customer journey’.
„O ja, vreselijk. Zeg gewoon: ‘Hoe beslist de klant?’ of ‘Hoe kunnen we de klant beïnvloeden?’ Ik weet ook wel dat dat er niet lekker uitziet op een dia, maar dat is wat het is. Praat gewoon Nederlands.”
Klok & klepel
Au, dat is dus niet wat het is. Een klantreis, om het in gewoon Nederlands te zeggen, beschrijft de ervaringen van iemand tijdens het aanschaffen van een product. Of de oriëntatie erop, of informatie inwinnen, net wat iemand wil doen (de zogenaamde en spreekwoordelijke ‘reis’). Het gaat om inzicht, en dat is wat anders als wat je daarmee kunt doen. Met dat inzicht weet je onder andere hoe een klant beslist, en kun je dat beïnvloeden.
Het begrip wordt best ruim gebruikt en geïnterpreteerd. Het is ook een term met een complexe betekenis. Afhankelijk van hoe de klantreis in eigen ervaring wordt gebruikt kan het al een andere lading krijgen.
Definitie
Wat is een jeukwoord eigenlijk precies? Op Ensie.nl lees ik:
Jeukwoorden zijn termen die voornamelijk binnen kantoorsferen worden gebruikt en die objectief gezien inhoudelijk niets voorstellen.
Daar ga je al. Ik zie twee problemen met deze definitie. Ten eerste is taal subjectief. Afhankelijk met wie gepraat wordt kan een woord een andere lading of zelfs betekenis krijgen. Een zoet kind is soms een belediging voor ouders, soms een compliment.
Ten tweede: ik ken geen voorbeeld van een jeukwoord dat echt inhoudsloos is.
Agile
Zoals ‘agile’. De term wordt continu gebruikt, en maar zelden correct. Volgens het NRC-artikel hét ergste jeukwoord:
Elke organisatie moet snel reageren op veranderingen. Het is nergens voor nodig dat ‘agile’ te noemen. We zijn erin doorgeslagen, ik hoor er bijvoorbeeld nooit kleine bedrijven over, die toch ook snel zullen moeten reageren op veranderingen. Noem het gewoon ‘slagvaardig’ of ‘doelgericht’. Dan weet iedereen precies wat je bedoelt.”
Volgens een Agile methode werken betekent dat de uitkomst niet vast staat, maar het proces wel. Sterker nog, het is een ongelofelijk strak proces met allerlei vaste overlegmomenten. Die combinatie zorgt voor wendbaarheid, waarmee je slagvaardig en doelgericht wordt. Wederom: klok en klepel.
(En oh ja: agile wordt in echt heel veel kleine bedrijven gebruikt.)
Jargon
Vrijwel alle jeukwoorden zijn jargon, verkeerd begrepen en verkeerd nagepraat. Waardoor het inhoudsloos overkomt.
Op zich is er met jargon niets mis. In elke omgeving is er specifieke taal nodig om de extra nuance uit te drukken die nodig is. Zonder jargon wordt het wel heel moeilijk om elkaar te begrijpen. Het is een gemeenschappelijk begrippenkader, dat buiten die specifieke omgeving weinig tot geen meerwaarde heeft.
Zodra jargon wordt gebruikt buiten die specifieke omgeving (‘kantoorsferen’) wordt gebruikt, verliest het zijn waarde. En dat is het moment dat het als jeukwoord wordt ervaren.
Jeuk
Jeukwoorden maken iets belachelijk wat niet begrepen wordt. Of, erger nog, het maakt de mensen belachelijk die de termen gebruiken terwijl zij ook niet weten wat ze betekenen.
Het probleem zit in het napraten van de termen buiten de specifieke omgeving waarin het wel betekenis had. Als een term gebruikt wordt, zonder dat men weet wat het betekent, dan is de term niet inhoudsloos: dan is de gebruiker inhoudsloos.
Die mensen gebruiken geen jeukwoorden, die mensen zijn jeukmensen.